Özbekistan'ın Ekonomik Gelişmelerine Genel Bakış

Özbekistan'ın DTÖ Müzakereleri

Özbekistan, uluslararası ticaret ve ekonomik entegrasyon alanında önemli adımlar atmaya devam ediyor. Ülke, iki yeni ülke ile Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) müzakerelerini başarıyla tamamladı.

Bu durum, Özbekistan'ın uluslararası ticaret sahnesindeki varlığını artırmak ve ekonomik ilişkilerini güçlendirmek açısından tarihi bir dönüm noktası olma özelliği taşıyor. DTÖ üyeliği, ülkenin ticarette daha fazla fırsat elde etmesine ve global pazarda daha rekabetçi bir konuma gelmesine yardımcı olacaktır.

Tarım Ürünlerinde İthalat İmtiyazları

Özbekistan hükümeti, şekerleme üreticilerine yönelik stratejilerinde önemli yenilikler yapmayı planlıyor. Hükümet, bu sektörde kullanılan hindistan cevizi ve palm yağı ithalatında imtiyaz süresinin uzatılacağını açıkladı. Bu karar, yerel üreticilere maliyet avantajı sağlarken, aynı zamanda ulusal tarım ürünlerinin kalitesini artırmaya yönelik bir adım olarak değerlendirilmektedir. Böylece, ülke içindeki şekerleme üretiminin hızlanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanıyor.

Merkez Bankası'nın Politika Faizi

Özbekistan Merkez Bankası, mevcut ekonomik ortamın istikrarını korumak adına politika faizini değiştirmeyerek yüzde 13,5 seviyesinde sabit bırakma kararı aldı. Bu durum, ekonomik büyümeyi destekleme ve enflasyonu kontrol altında tutma hedefleri doğrultusunda önemli bir adım olarak görülüyor. Uzmanlar, bu kararın yerel piyasalara olan etkisinin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguluyor.

Bitkisel Yağ İhracatında Dönüşüm

Özbekistan, bitkisel yağ ihracatı yasağını kaldırma görüşmelerine hız verirken, bölgedeki ticari dinamikleri yeniden şekillendirmeyi planlıyor. Ülkenin, tarım ürünleri ihracatını artırma çabası, özellikle bitkisel yağ üreticileri için büyük bir fırsat oluşturabilir. Özbekistan'ın bu stratejik adımı, global pazarlarda yer edinme hedeflerine katkıda bulunacaktır.

Süt Ürünlerinde İşaretleme Uygulaması

Özbekistan'da süt ürünlerinde işaretleme süreci başlatılacak. Bu yeni sistem, tüketicilere daha fazla bilgi sunarak, ürün kalitesini artırmayı hedefliyor. İşaretleme uygulaması, gıda güvenliğinin sağlanması ve yerel sektörün uluslararası pazarlarda rekabet etmesi açısından kritik bir öneme sahip.

Türkiye ile İşbirlikleri

Özbekistan, Türkiye'nin önde gelen porselen üreticileri ile işbirliğini güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu işbirliği, iki ülke arasındaki ticaretin ve ekonomik ilişkilerin daha da derinleşmesine olanak tanıyacak. Özbekistan, Türkiye ile olan ilişkilerini geliştirmek için sürekli olarak yeni fırsatlar aramaktadır.

Mücevher Sektörü Gelişmeleri

Gürok Holding ile mücevher sektörünün geliştirilmesi perspektifleri üzerine kapsamlı görüşmeler gerçekleştirildi. Bu görüşmelerin sonuçlarının, Özbekistan'ın mücevher sektörünün uluslararası pazarda daha iyi konumlanmasına olanak tanıyacağı düşünülmektedir. Ülkenin bu alandaki potansiyeli, dünya çapındaki mücevherat pazarında kendine yer bulmak için büyük bir fırsat sunmaktadır.

1 – Özbekistan, Pakistan ve Tayland ile Dünya Ticaret Örgütü'ne üyelik konusunda ikili müzakereleri tamamladı. Pakistan'ın DTÖ Daimi Temsilcisi Ali Sarfraz Hussain, "Bu protokol (piyasa erişimine ilişkin müzakerelerin tamamlanması) kardeş ülkeyi Dünya Ticaret Örgütü üyeliğine daha da yaklaştırıyor" diye yazdı. Tayland'ın DTÖ temsilcisi Pimchanok Pitfield de Özbekistan'ın örgüt üyeliğine ilişkin protokolü imzaladığını duyurdu. "Özbekistan'ın mümkün olan en kısa sürede çok taraflı ticaret sistemine katılmasını sabırsızlıkla bekliyoruz ve DTÖ ailesine üyeliğin Özbekistan'a daha fazla ticaret ve yatırım getireceğine inanıyoruz. İkili düzeyde bu, mevcut ticari ilişkileri güçlendirme ve halklar arasındaki işbirliğini gelecekte daha da geliştirme arzumuzun teyididir" dedi. Özbekistan geçtiğimiz iki ayda Filipinler, El Salvador, ABD ve Çin ile de müzakereleri tamamladı.

https://kun.uz/news/2024/12/10/ozbekiston-yana-ikki-davlat-bilan-jst-boyicha-muzokaralarni-yakunladi

2 - Şekerleme, içecek ve meyve suyu üreticilerine, ürünlerin üretimi için hammadde ithalatında kolaylık sağlanıyor. Bu konu, 10 Aralık'ta gıda endüstrisindeki çalışmalar ve 2025 yılı planları hakkında bilgi alan Cumhurbaşkanı ile yapılan toplantıda görüşüldü. Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davron Vahobov, "Özbekistan 24" TV kanalına verdiği röportajda, bugün ülkede 962 işletmenin faaliyet gösterdiğini ve bunlarda 189 bin ton şekerleme ürünü üretildiğini söyledi. Sonraki yıllarda bu ürünlerin ihracatı dört kat artarak 13 milyon dolara ulaştı. Devlet Başkanının basın servisine göre, hammadde, ambalaj ve etiketleme ürünlerinin doğrudan ithal edilerek, maliyetin yüzde 20 oranında azalması nedeniyle rekabet gücü önemli ölçüde arttı.

Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, 2022 yılında bu sektörün iş adamlarının Endonezya ve Malezya'dan palm ve hindistancevizi yağı ile Özbekistan'da üretilmeyen diğer hammaddelerin gümrüksüz ithalatı talebinde bulunduğunu kaydetti. O sırada Cumhurbaşkanı bu kolaylıkların verilmesini onayladı, bunların süresi 1 Ocak 2025'te sona erecek. Shavkat Mirziyoyev, üreticileri desteklemek amacıyla yardımların iki yıl daha uzatılması teklifini onayladı. Özbekistan'da meşrubat ve meyve ve sebzeden elde edilen doğal meyve suları üreticilerinin desteklenmesi konuları görüşüldü. Son beş yılda ihracatları dokuz kat artarak 35 milyon dolara ulaştı. Ancak tropik meyveler ve portakal suyu konsantrelerine uygulanan mevcut ithalat vergileri nedeniyle ürünler diğer ülkelerin ürünlerine göre daha az rekabetçi. Bu kapsamda ithal tropikal meyve konsantrelerinin gümrük vergisinden muaf tutulması önerildi.

https://kun.uz/news/2024/12/12/qandolatchilarga-kokos-va-palma-yogi-importi-boyicha-imtiyoz-muddati-uzaytiriladi

3 - Merkez Bankası Yönetim Kurulu 12 Aralık 2024 tarihli toplantısında faiz oranını değiştirmeyerek yıllık yüzde 13,5 seviyesinde bırakma kararı aldı. Merkez Bankası haberinde: "Son aylarda ekonomide yaşanan yüksek talep ve fiyat artış baskılarının devam etmesi karşısında enflasyon seviyesinin tahminlerden daha yavaş düştüğü ve enflasyon beklentilerin daha yüksek şekillendiği gözlemlenmektedir. Bu yılın sonunda genel enflasyonun tahmin koridorunun üst sınırlarında gerçekleşmesi bekleniyor. Enflasyonist süreçlerin ve beklentilerin düşürülmesi ve enflasyonun orta vadede yüzde 5 hedefine çekilmesine zemin hazırlamak amacıyla para ve kredi koşulları mevcut seviyede muhafaza edilmiştir", deniyor.

https://kun.uz/news/2024/12/12/markaziy-bank-asosiy-stavkani-135-foiz-darajasida-ozgarishsiz-qoldirdi

4 - Özbekistan bitkisel yağ ihracatına izin verebilir. Bu konu, 10 Aralık'ta gıda endüstrisindeki çalışmalar ve 2025 yılı planları hakkında bilgi alan Cumhurbaşkanı ile yapılan toplantıda görüşüldü. Devlet Başkanının basın servisine göre, yağ sektöründe 408 işletme açıldı, ancak "ülkemizdeki hammadde eksikliği nedeniyle bunlar her zaman tam kapasiteyle çalışmıyor." Haberde, "Yağ ihracatına izin verilirse üretimin 120 bin ton artacağı ve 240 bin ton yem hazırlanacağı tahmin ediliyor" deniyor. Başbakan Yardımcısına piyasanın ihtiyaçlarından yola çıkarak teklif sunması talimatı verildi.

Özbekistan'da 1 Haziran 2022 tarihinden itibaren ayçiçeği ve bitkisel yağların yanı sıra ayçiçeği çekirdeği ve diğer yağlı bitkilerin ihracatına da kısıtlama getirildiğini hatırlatmak isteriz. Bu yılın Mart ayında hükümet ayçiçeği ve bitkisel yağ ihracatına yönelik yasağı hafifletti. İşletmelerin ithal yağ ve tohumların işlenmesinden elde edilen ürünlerin bir kısmını ihraç etmesine izin verildi.

https://www.gazeta.uz/uz/2024/12/11/oil-sausage/

5 - Özbekistan'da süt ürünlerinin üretiminde doğal süt veya süt tozu kullanıldığını gösteren işaretlemenin getirilmesi planlanıyor. Bu konu, 10 Aralık'ta gıda endüstrisindeki çalışmalar ve 2025 yılı planları hakkında bilgi alan Cumhurbaşkanı ile yapılan toplantıda görüşüldü. Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davron Vahobov, "Özbekistan 24" televizyon kanalına verdiği röportajda, girişimcilerin talebi üzerine süt tozu ithalatına yönelik kısıtlamaların kaldırılmasının planlandığını bildirdi. Ona göre, süt ürünleri üretiminin yaygınlaştırılması için altı ay içinde Namangan, Semerkant ve Taşkent bölgelerinde test laboratuvarlarının kurulması planlanıyor. Bu tür ürünlerin üretiminde doğal veya süt tozu kullanıldığını gösteren işaretleme uygulaması oluşturulacaktır. Vahobov, ambalaj üzerinde doğal süt veya süt tozu kullanıldığına dair bilginin alıcıların bilinçli bir seçim yapmasına olanak sağlayacağını söyledi. " Cumhurbaşkanımız öncelikle akredite olması gereken bir laboratuvarın kurulması talimatını verdi. Bu sistem oluşturulacak, girişimi Cumhurbaşkanımız destekledi" dedi. TSO Başkanı, bugüne kadar ülkedeki doğal süt üretiminin 13 milyon tona ulaştığını açıkladı.

https://www.gazeta.uz/uz/2024/12/11/milk/

6 - Bu yılın 6 Aralık günü Özbekistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davron Vakhabov, Türkiye'nin önde gelen firmaları Güral Porselen ve Porland Porselen'in temsilcileriyle görüştü. 1989 yılında kurulan Güral Porselen, geleneksel zanaat bilgisini modern üretim teknolojileriyle birleştiren Türkiye'nin porselen sofra takımı üretiminde lider şirketlerden biridir.

Porland Porselen, 1976 yılında kurulmuş ve yılda 70 milyon adetten fazla üretim yapan bir şirkettir. Ürünlerini 40'tan fazla ülkeye ihraç etmekte olup, Türkiye porselen sofra takımı pazarında lider konumdadır. Toplantıda, üretimin yerelleştirilmesine, ileri teknoloji alışverişine ve ayrıca iç ve dış pazarlara yönelik ürün yelpazesinin genişletilmesine özel önem verilerek, porselen ürünlerin üretiminde karşılıklı yarar sağlayan işbirliği perspektifleri değerlendirildi. Türk şirketlerinden oluşan heyet, Özbekistan'daki hammadde yatakları hakkında bilgi aldı ve yerel üreticilerle toplantılar yaparak ortak projeler oluşturma olanaklarını dikkatle inceledi. Müzakereler sırasında varılan anlaşmalar, porselen ürünleri üretiminin geliştirilmesi ve yerel malların dünya pazarında rekabet gücünün artırılmasına yönelik ortak projelerin başarıyla uygulanması için güvenilir temel oluşturacaktır.

https://uzdaily.uz/ru/ukrepliaetsia-sotrudnichestvo-s-vedushchimi-proizvoditeliami-farfora-iz-turtsii/

7 - 6 Aralık 2024 tarihinde Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası (Türkiye) Başkanı ve Gürok Holding Başkan Yardımcısı Esin Güral Argat ile Özbekistan'ın Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi ve Maliye Bakanı Camshid Kuchkarov arasında görüşmeı yapıldı. Kütahya, Türkiye'de bulunan Gürok Holding, cam, mücevher, turizm, inşaat ve günlük kullanım ürünleri gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren prestijli Türk firmasıdır. 1948 yılında kurulan şirket önemli ölçüde büyüdü ve 2024 yılına gelindiğinde 4.000'den fazla kişiye istihdam sağlıyor. Görüşmelerde taraflar, Özbekistan'da mücevher sektörünün geliştirilmesi, mücevher üretiminde yeni teknolojilerin uygulamaya konulması, uluslararası standartlara uygun ürünlerin üretilmesi ve bu alanda yeni projelerin oluşturulması konularını ele aldı. Ayrıca katılımcılar, rekabetin yüksek olduğu mücevher pazarında hedefleri ve sonuçları net olan projelerin geliştirilmesi, küresel ölçekte rekabetçi ürünler üretilmesi, kaynakların verimli ve rasyonel tahsisi, sektördeki en iyi ve en başarılı küresel uygulamaların kullanılması konularında görüş alışverişinde bulundu. Görüşmeler sonucunda taraflar, karşılıklı işbirliğinin geliştirilmesi ve etkili önlemlerin uygulanması konusunda mutabakata vardı.

https://uzdaily.uz/ru/obsuzhdeny-perspektivy-razvitiia-iuvelirnoi-otrasli-s-gurok-holding/

NOT:Bilgiler Taşkent Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği'nin kamuoyu ile paylaştığı bilgilerdir

BU KONULAR HAKKINDA DETAYLI BİLGİ ALMAK İSTERSENİZ DERNEĞİMİZLE İRTİBATA GEÇEBİLİRSİNİZ.