Özbekistan Ekonomisi ve Yatırım Fırsatları 19.09.2024

Merkez Bankası ve Faiz Oranı Gelişmeleri

Özbekistan Merkez Bankası,ülkenin ekonomik dengesini korumak adına ana faiz oranını yıllık %13,5 seviyesinde tutma kararı aldı.Bu karar,enflasyonla mücadelede etkili bir araç olarak değerlendiriliyor.Yüksek faiz oranı, tasarrufları teşvik etmenin yanı sıra yerli ve yabancı yatırımcılar için de önemli bir gösterge niteliği taşıyor.Türk yatırımcıların ilgisini çeken Özbekistan,sunduğu fırsatlarla dikkat çekmeye devam ediyor.

Fotovoltaik Enerji Santralleri ve Türk Yatırımcılar

Ferghana vilayetinde Türk yatırımcıların fotovoltaik enerji santrali kurma planları,ülke için önemli bir adım olarak görülüyor.Bu yatırım, hem sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımı hem de ekonomik büyüme açısından büyük bir potansiyele sahip.Özbekistan, güneş enerjisi potansiyeli ile biliniyor ve bu tür projeler,hem iklim değişikliği ile mücadelede hem de enerji bağımsızlığı sağlama çabalarında katkı sağlayacak.

Özbekistan'ın E-Devlet Sıralamasında Yeri ve İleri Dönem Planları

Özbekistan, e-devlet sıralamasında 63. sırada yer alarak dijitalleşme çalışmalarını sürdürdüğünü gösterdi.Bu durum,hükümetin kamu hizmetlerini modernize etme ve vatandaşların hizmetlere daha kolay erişimini sağlama çabaları ile bağlantılıdır.Ayrıca,Özbekistan ve Türkiye,tohum üretimi konusunda ortak bir test merkezi açma planları üzerinde görüşmeler yapmaktadır.Bu tür işbirlikleri,iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin derinleşmesine katkı sağlıyor.

Havalimanı Modernizasyonu ve Yönetimi

Özbekistan havalimanları,Urgenç Havalimanı'nın modernizasyonu ve yönetimi için yapılacak ihaleyi uzatma kararı aldı.Havalimanlarının modernizasyonu,turizm ve uluslararası ticaret açısından büyük önem taşıyor.Özbekistan, coğrafi konumu itibariyle önemli bir ulaşım noktasıdır ve bu projeler,ülkenin global ticaretteki yerini pekiştirmeyi hedefliyor.

Coca-Cola İçecek ile Görüşmeler ve İşbirliği Olanakları

Laziz Kudratov'un Coca-Cola İçecek şirketi genel müdürü ile gerçekleştirdiği görüşmeler,Özbekistan’daki yatırım fırsatlarını genişletmek için önemli bir adım olarak kabul ediliyor.Özbekistan ve Türkiye arasındaki işbirliği olanakları,iki ülkenin ekonomik dayanışma içinde büyümesine ve gelişmesine zemin hazırlıyor.Özbekistan, yatırımcılar için cazip bir ülke olmaya devam ederken,Türk yatırımcıların da bu fırsatları değerlendirmesi bekleniyor.

Ekonomi, Ticaret ve Yatırım ile İlgili Maddeler:

1 – Özbekistan Cumhuriyeti Merkez Bankası Yönetim Kurulu 12 Eylül'de yaptığı toplantıda, enflasyonu yıl sonuna kadar tahmin edilen göstergelere düşürmek ve orta vadede %5'lik hedefe ulaşmak amacıyla ana faiz oranını değiştirmeyerek %13,5'te bırakma kararı aldı. Habere göre,ekonomideki yüksek talep ve bazı gıda ürünleri ve enerji kaynakları için gözlemlenen fiyat artış oranı, parasal koşulların mevcut sıkılık seviyesinin korunmasını gerektiriyor.

Yüksek ekonomik faaliyet ve hane halkı gelirlerindeki istikrarlı büyümenin toplam talebi canlandıran ana faktörler olduğu belirtiliyor.

Merkez Bankası'na göre son üç ayda genel enflasyon değişmemiş ve Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 10,5 olarak gerçekleşmiştir.İçinde bulunduğumuz yılda meyve ve sebze ürünleri fiyatlarındaki düşüşün enflasyon üzerindeki etkisi yaklaşık 1 puan olmuştur.Aynı zamanda, yılbaşından bu yana düşüş eğiliminde olan çekirdek enflasyon,Haziran ayından sonra yıllık bazda yavaşlamayı durdurmuştur.

Ocak-Temmuz döneminde ekonomide yüksek bir üretim faaliyeti gözlenmiş ve toplam talep ile arz arasındaki makas daralmıştır.Özellikle sanayi üretimi, inşaat işleri ve hizmetler geçen yılın aynı dönemine göre daha hızlı büyümüştür.

Merkez Bankası, ekonomik faaliyetlerdeki olumlu eğilimlerin,ticaret ve ücretli hizmetlerden elde edilen gelirler, ihracat gelirleri ve işçi dövizleri hacminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla görülen artışta da gözlemlendiğini belirtti.

Bankacılık sisteminin genel likiditesindeki artış ve Temmuz ayında ana faiz oranının düşürülmesi nedeniyle, para piyasasında faiz oranlarında hafif bir düşüş görüldü. Bu da devlet tahvilleri piyasasındaki getiri seviyesine düşüş olarak yansıdı.

Merkez Bankası'nın tahminlerine göre, yüksek yatırım ve tüketici faaliyetleri toplam talebi desteklemeye devam edecektir. De vlet bütçesi harcamalarının ve doğrudan yatırımlardaki artışın yatırım talebine katkıda bulunması ve yüksek hacimli sınır ötesi işçi dövizlerinin nüfusun reel gelirleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olması ve tüketici talebinin dinamiklerini etkilemesi beklenmektedir.

Aynı zamanda, Eylül-Ekim aylarında emekli maaşları ve bütçe kuruluşlarının maaşlarındaki artış, önümüzdeki çeyreklerde tüketici talebini canlandıracaktır.

Temmuz ayında döviz kuru ve gıda ürünleri fiyatlarındaki istikrarlı dinamikler nedeniyle %11-12 seviyesine gerileyen halkın ve girişimcilerin enflasyon beklentileri, Ağustos ayında kamu sektöründeki emekli maaşları ve ücretlerde beklenen artış ve akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle %12-13 seviyesine çıkmıştır.

İyileşen dış ticaret dengesi ve işçi dövizlerindeki önemli artışla birlikte cari açığın daralması beklenmektedir. Bu da Merkez Bankası analistlerinin görüşüne göre döviz kuru üzerindeki temel faktörlerden kaynaklanan baskıyı azaltacak ve mevcut istikrarlı dinamikleri oluşturmaya devam edecektir.

Düzenleyici kurum temsilcileri, yıl sonuna kadar öngörülen enflasyon seviyesine ulaşmak için ana oranın değişiklik yapılmadan mevcut seviyede tutulması gerektiğini söyledi.

Mevcut nispeten sıkı parasal koşulların sürdürülmesiyle ekonomide oluşan yüksek tasarruf faaliyeti ve ulusal para cinsinden mevduatların çekiciliğinin, toplam talebi dengelemeye ve enflasyonun aşağı yönlü dinamiklerini sağlamaya hizmet etmesi beklenmektedir.

Merkez Bankası orta vadede, %5'lik enflasyon hedefine ulaşmayı amaçlayan nispeten sıkı parasal koşulları sürdürmeye devam edecektir. Açıklamada, kararların ekonomideki arz ve talep dengesi ile enflasyon unsurlarının oluşumuna bağlı olarak alınacağı belirtildi.

https://www.gazeta.uz/ru/2024/09/12/rate/?

2 – Türk yatırımcılar Fergana vilayetinde bir fotovoltaik enerji santrali kurmayı planlıyor.

Vilayet Hokimi Khairullo Bozorov, Türkiye Cumhurbaşkanı'na bağlı Turizm Komitesi üyesi İbrahim Uzer ile görüştü.

Taraflar, Türk girişimcilerin de katılımıyla enerji, sosyal alan ve tıp alanlarındaki projelerin hayata geçirilmesini ele aldı.

Fergana'daki Yangi Uzbekiston dizisinde 80 MW'lık bir fotovoltaik enerji santrali inşa edilmesi planlanmaktadır.Santral 150 milyon kWh elektrik üretecek ve enerji depolama sistemleri de kurulabilecek. Projenin maliyeti 57 milyon euro olması öngörülmektedir.

Yakında bir yatırım anlaşması ve üretilen elektriğin zorunlu olarak satın alınması için National Power Grids ile bir sözleşme imzalanması planlanmaktadır. “Yeşil” projenin hazırlık çalışmalarının Kasım ayı sonuna kadar tamamlanması ve 2025 yılının üçüncü çeyreğinde uygulamaya konulması planlanıyor. Taraflar ayrıca okullarda ve uzak yerleşim yerlerinde su tedarikinin iyileştirilmesi, yerleşim yerlerindeki sağlık merkezlerinin onarılması ve tıp sektörüne cerrahi operasyonlar için özel ekipman tedarik edilmesini amaçlayan projeleri de görüştü.

https://uzdaily.uz/ru/turetskie-investory-postroit-fotoelektricheskuiu-stantsiiu-v-ferganskoi-oblasti/?

3 - BM Sosyal ve Ekonomik İşler Dairesi (UNDESA), "Sürdürülebilir Kalkınma için Dijital Dönüşümün Güçlendirilmesi" başlığı altında, BM üyesi 193 ülkenin elektronik hükümetinin gelişim durumunu ortaya koyan BM E-Devlet Araştırması'nın 2024 sonuçlarını açıkladı.

Bir önceki yıl 2022 sonuçlarına göre bu sıralamada Özbekistan 0,7265 değeriyle 69'uncu sırada yer alırken, 2024 yılında 0,7999 endeksiyle 6 sıra yükselerek 63'üncü sıraya yükseldi.

Böylece Özbekistan ilk kez Yüksek E-Devlet Gelişme Endeksi (High EGDI) grubundan çok yüksek (Very High EGDI) grubuna katıldı. Bu sonuç, "Dijital Özbekistan - 2030" stratejisinin hedef göstergelerinde 2025 yılı için belirlenen 0,75 değerini aştı.

https://www.uzreport.news/society/o-zbekiston-elektron-hukumat-reytingida-63-o-rinni-egalladi?

4 – “Uzagroinspektsiya” bünyesinde “Özbek-Türk Tohum Test Merkezi” kurulmasına ilişkin projeyi görüşmek ve uygulamak üzere Türk heyeti Özbekistan'ı ziyaret etti.

Ziyaret sırasında heyet, “Uzagroinspektsiya” ve Devlet Kurumu “Tarım Ürünleri Kalite Değerlendirme Merkezi ”nin faaliyetleri hakkında bilgi aldı. İki ülke liderlerinin bu yıl 5-6 Haziran tarihlerinde gerçekleştirecekleri toplantı çerçevesinde açılması planlanan test merkezinin açılışı konusunda da görüşmeler yapıldı.

Türk heyeti, sebze ve yem bitkileri tohumları için ISTA sertifikalarının verilmesini sağlayacak olan merkezin ISTA uluslararası standartlarına uygun olarak kurulmasını teklif etti. Görüşme sırasında taraflar merkezin kurulmasına ilişkin planları ele aldılar ve organizasyon sürecinin hızlandırılması konusunda mutabık kaldılar.

https://uzdaily.uz/ru/uzbekistan-i-turtsiia-namereny-otkryt-testovyi-tsentr-po-semenovodstvu/?

5 – Özbekistan Havalimanları, potansiyel teklif sahiplerinden gelen çok sayıda talep nedeniyle, Urgenç Uluslararası Havalimanı'nın modernizasyonu ve yönetimi projesine ilişkin ihale için son başvuru tarihini uzatıyor.

Daha önce havalimanının kamu-özel sektör ortaklığı (PPP) temelinde işletmelere devredilmesine karar verilmişti.

Bu yıl 1 Ağustos'ta, Yap-İşlet-Devret (Build-Operate-Transfer – BOT) modeli kapsamında “Urgenç Uluslararası Havalimanı'nın Modernizasyonu ve Yönetimi” projesinin uygulanması için ihalenin ilk aşaması (yeterlilik talebi) duyuruldu.

Başvuruların bu yıl 14 Eylül'e kadar kabul edildiği belirtilmişti.

Özbekistan Havalimanları basın servisi, potansiyel teklif sahiplerinden gelen çok sayıda talep nedeniyle, bu proje için ihalenin Yeterlilik Talebi aşaması için son başvuru tarihinin uzatıldığını söyledi.

Yeni süreler kapsamında, açıklama taleplerinin sunulması için son tarih 1 Ekim 2024'e, yeterlilik talebi kapsamında başvuruların sunulması için son tarih ise 1 Kasım 2024'e uzatılmıştır. Benzer projeleri uygulama deneyimi olan tüm ilgili şirketler katılmaya davetlidir.

https://podrobno.uz/cat/economic/uzbekistan-airports-prodlevaet-tender-na-modernizatsiyu-i-upravlenie-aeroportom-urgencha/?

6 – Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Laziz Kudratov 12 Eylül 2024 tarihinde Coca-Cola Ichimligi Uzbekistan Ltd CEO'su Ezel Ağaoğlu ile bir toplantı gerçekleştirdi.

Taraflar, satış artışı ve yeni istihdam yaratılması da dahil olmak üzere şirketin Özbekistan'daki faaliyetlerinin başarılı sonuçlarını ele aldı. Yeni teknolojilerin uygulanması ve çevre dostu ambalajların geliştirilmesi de dahil olmak üzere üretimin daha da genişletilmesine yönelik planlar görüşüldü.

Taraflar ayrıca, pazardaki artan talebi karşılamak üzere ürün yelpazesinin genişletilmesi gibi gelecek vaat eden yeni alanları da görüştü. Komşu ülkeler de dahil olmak üzere yeni pazarlara ürün tanıtımının önemine dikkat çekildi. Toplantının sonunda taraflar işbirliğini daha da genişletme yönündeki karşılıklı taahhütlerini teyit ettiler.

https://uzdaily.uz/ru/laziz-kudratov-provel-vstrechu-s-generalnym-direktorom-kompanii-coca-cola-ichimligi-uzbekistan-ltd-uzbekistan/?

7 – Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Akram Aliyev, BALKANTÜRKSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Şakir başkanlığında önde gelen 18 Türk şirketinin temsilcilerinin katıldığı Türk işadamları heyetiyle bir toplantı gerçekleştirdi.

Toplantıda sağlık, altyapı geliştirme, metalürji ve makine yapımı gibi alanlarda işbirliği olanakları ele alındı.

Su arıtma tesislerinin inşası, otomatik cam kapıların üretimi, diş implantları ve mobilya endüstrisi için ekipman gibi projeleri ortaklaşa uygulamak üzere Türk şirketlerini çekmeye özel önem verildi.

Müzakereler sonucunda, ileriye dönük işbirliğinin formatı ve proje uygulama aşamaları belirlendi. Her iki taraf da bu planların Özbekistan ve Türkiye arasındaki ekonomik bağların güçlendirilmesine hizmet edeceğine ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğinin derinleşmesine katkıda bulunacağına inandıklarını ifade etti.

https://www.uzdaily.uz/en/uzbekistan-and-turkiye-discuss-cooperation-prospects/?

NOT:Bilgiler Taşkent Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği'nin kamuoyu ile paylaştığı bilgilerdir.

BU KONULAR HAKKINDA DETAYLI BİLGİ ALMAK İSTERSENİZ DERNEĞİMİZLE İRTİBATA GEÇEBİLİRSİNİZ.